Mutlaka Organik Tüketilmesi Gereken Sebze ve Meyveler

Bazı meyve sebzeler tarım ilaçlarını sünger gibi içine çekerken bazılarındaysa sadece dış kabuğunda çok küçük kalıntılar tespit edilebilir. Bu yazımda hangi sebze ve meyveleri mutlaka organik tüketmeliyiz, hangi sebze meyveleri ise organik almasak da olur sorularının cevaplarını bulacaksınız.

Organik nedir?

Sebze ve meyve gibi yiyecekler için kullanılan “organik” terimi kimyevi gübre, hormon vb. kullanılmaksızın, doğal yolla üretilen ürün anlamına gelmektedir. Organik ürün ile “doğal” diye pazarlanan ürünler kesinlikle karıştırılmamalıdır. Satın alırken de mutlaka sertifikasının olduğundan emin olmanız gerekir. Ülkemizde “Organik Tarım Kanunu”, 03.12.2004 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanuna göre organik sertifikalı ürünler, yetiştirildiği tarladan, tohumuna; kullanılan gübreden paketlemeye kadar her aşamanın denetlendiği ve sertifikalandırıldığı ürünlerdir. Kullanılan doğal tohumlar ve suni gübrenin kullanılamaması verimi düşürmekte ve ürünlerin birim fiyatlarını yükseltmektedir. Bütün bunları düşündüğümüzde organik ürünlerin muadillerine göre niye bu kadar pahalı olduğunu da anlayabiliriz.

Ayırt etmemiz gereken bir diğer nokta da organik ürünlerin otomatik olarak sağlıklı ürün anlamına gelmediği. Organik sertifikalı bir gofretin içindeki rafine şeker yine şeker, yağ yine yağdır. Konvansiyonel ürün ile organik ürün arasındaki tek fark birinin daha “temiz” olduğunun belgelendirilmiş olmasıdır. Bu sebeple eğer alışverişlerinizi belirli bir bütçe içinde yapmanız gerekiyorsa, zaten ilaç kalıntısının çok çok az olduğu kabuklu meyve sebzelerde standart ürün almayı seçebilirsiniz.

Kirli Oniki

Belki yabancı kaynaklı yazılarda görmüşsünüzdür, “Dirty Dozen” diye bir liste var. Bu liste üzerinde diğer ürünlere göre daha fazla ilaç kalıntısı içeren ve bu sebeple kesinlikle organik alınması gereken sebze meyveleri içerir. Yiyeceğim her ürünü organik alamam ama en azından biraz azaltayım bünyeme giren tarım ilacını diyorsanız bu ürün listesini aklınızda tutun.

Çilek

Yapısı gereği kullanılan bütün ilacı içine çekme özelliği var. Ayrıca çekirdekleri ve yumuşak olması yıkanarak temizlenmesini de zorlaştırıyor.

Elma

Elma maalesef hem en çok tüketilen meyvelerden biri hem de en çok ilaç kalıntısına rastlananlardan. Bir de güzel ve parlak gözükmesi için üstüne sıkılan kimyasal maddeler var. Yıkarken belki sizin de dikkatinizi çekmiştir, balmumu gibi bir madde olur üstünde, elinize de bulaşır. Ne işi var oysa ki meyvede mumun…

Yaban Mersini

Farklı yaban mersinleri test edildiğinde üzerlerinde 50’den fazla farklı böcek ilacı bulunmuş. Ülkemizde taze yaban mersini zaten pahalı, bir de organiğini nereden bulacağız bilemedim.

Şeftali, Üzüm, Kiraz, Domates

Şeftalinin kabuğu hem ince hem de tüylü olduğu için aynı çilek gibi ilaçları içine çekiyor ve temizlenmesi zor. Aynı ince kabuk sorunsalı üzüm, kiraz ve domates için de geçerli

Kereviz, Biber

Kereviz ve biber de bolca ilaca maruz kalan ve bu ilaçları yüzeyinde biriktiren sebzelerden. Soymak da mümkün olmadığı için en iyisi organik almak.

Ispanak

2018’de test edilen ıspanakların %97’sinde tarım ilacı tespit edildi. Ayrıca çok yüksek konsantrasyonlarda da permethrin denilen böcek ilacı bulundu yapraklarda. Bir böcek türü ıspanak yapraklarının altına yumurtalarını bırakıyormuş, bu yüzden bol bol ilaçlama yapılıyor ıspanağa.

Salatalık

Antalya’dan alınan salatalık örneklerinin %76’sında pestisit tespit edildi. Salatalık da ince kabuğu ve genellikle kabuğu soyulmadan yenen bir sebze olması sebebiyle organik alınması gerekenler listesinde.

Erik

Antalya’da yapılan bir çalışmada sebze ve meyvelerden alınan 100 örnek test edilmiş ve erikte 63’ünde pestisit kalıntısı bulunmuş. Kaynağı sayfanın altına koyacağım, okumakta fayda var.

Maydanoz, Marul

Aynı şekilde Antalya bölgesinde yapılan bu çalışmada hem maydanoz hem de marul örneklerinin %84’ünde pestisit kalıntısına rastlanmış. Zaten pişirmeden yenilen sebzelerde özellikle dikkat etmemiz ve organik olarak almamız lazım.

Organik Almasanız da Olur Listesi

Sıralayacağım ürünlerin ya dış kabukları sert ve içine ilaç geçirmiyor ya kabuğu atılıyor ya da çok fazla böcek çekmediği için ilaçlama daha az yapılıyor. Dolayısıyla alışveriş bütçenizde bir yerden kısmanız gerekiyorsa bu ürünlerden kısabilir ve organik olmayanlarını tercih edebilirsiniz.

Sebzeler: Soğan, Kuşkonmaz, Patlıcan, Karnabahar, Brokoli, Avokado, Mısır, Lahana

Meyveler: Ananas, Papaya, Mango, Kavun, Kivi, Greyfurt

Yazıyı bitirirken çok önemli bir dip not geçmek istiyorum. Bu yazıyı sonuna kadar okuyup, kimsenin sebze meyveden korkmasını istemem. Sakın tarım ilacı korkunuz ya da pahalılık sizi tamamen sebze meyve yemeden alıkoymasın. Konvansiyonel sebze meyvelerin size getireceği muhtemel zararlar, yediğinizde aldığınız besinlerin yararından çok daha düşük. Organik çok pahalı, market ürünleri de ilaçlı, ben en iyisi ete, tavuğa abanayım derseniz vücudunuza yarardan çok zarar verirsiniz. Bu yüzden bana sorarsanız hayvansal ürünleri beslenmenizden çıkarmak ilk önceliğiniz olsun, tamamen organik beslenme de nihai hedefiniz 🙂

Kaynaklar:
Kumluca ilçesi ‘tarım ilaçları’ nedeniyle ‘kanser sarmalında’
EWG’s 2019 Shopper’s Guide to Pesticides in Produce
What to Buy Organic and What Not To

İki malzemeli kolay vegan dondurma tarifi görmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz 🙂